Programowanie
Jest procesem najistotniejszym w sporcie zarówno na poziomie zawodowym jak i amatorskim (włącznie z rekreacją), gdyż proces ten warunkuje prawidłowy, bezpieczny trening o wysokiej skuteczności.
Proces programowania to proces kompleksowego ustalania celów, doboru metod i form treningowych oraz układania szczegółowych planów ćwiczeń realizujących założone cele. Należy również podkreślić, że wszystkie te czynności muszą być również indywidualnie dopasowane do odbiorcy (zawodnika, osoby trenującej rekreacyjnie).
Dlaczego programowanie jest najistotniejsze?
Ponieważ tylko kompleksowe, indywidualnie zaplanowane i systematycznie wykonywane działanie – trening – daje wysokie efekty. Natomiast każda sytuacja, w której nie zastosuje się kompleksowego programowania zazwyczaj jest mało skuteczna lub skuteczność oparta jest na przypadku losowym.
Przykład w sporcie:
W sporcie najlepszym tego obrazem są gry zespołowe (nie tylko), gdzie często zawodnicy trenujący osiągają różne efekty mimo tych samych treningów. Obrazuje to różną reakcję na trening i uświadamia, że nie ma idealnych treningów uniwersalnych, czyli trening nawet metodycznie średniej, jakości jeśli będzie indywidualnie dopasowany będzie kilkukrotnie bardziej skuteczny. Ponadto często jest tak, że co trening zmieniane są ćwiczenia, aby urozmaicić trening, co jest błędem, ponieważ organizm potrzebuje czasu na adaptację i reakcję na bodziec, która jest indywidualna.
W rekreacji:
Częstym zjawiskiem jest różna reakcja na realizowane uniwersalne plany treningowe, świadcząca o tym, że nawet najlepszy plan z punktu widzenia metodycznego może być nieskuteczny, gdyż w danym przypadku nie stanowi bodźca stymulującego.
Reasumując
Należy sobie zdać sprawę, że w każdej aktywności fizycznej (planowanej) jeśli chcemy osiągnąć sukces (świadomie) to najważniejszym etapem jest programowanie. Etap ten jest ponadto najtrudniejszy, gdyż wymaga wieloaspektowej analizy (trening, fizjologia, biochemia, żywienie, itd.) zawodnika, osoby trenującej wraz z uwzględnieniem przewidywanych zmian pod wpływem treningu. Niestety programowanie jest obecnie sprowadzone do uniwersalnego planu treningowego, czy jakiegoś uniwersalnego działania, co wynika najczęściej z braku świadomości obszerności zagadnienia.
Proces programowania naszych Indywidualnych Programów Treningowych (skrót)
Proces programowania jest procesem kompleksowym, wywodzącym się z prakseologi, czyli nauki o praktycznym działaniu. Według niej praktyczne działanie wiąże sie z następującymi etapami:
-
Diagnozy – ocena stanu wyjściowego oraz zbieranie informacji stanowiących bazą informacyją. Analiza danych zawartych w ankiecie.
-
Prognozy – formułowanie najważniejszych celów na podstawie posiadanej bazy informacyjnej oraz przewidywanie prawdopodobnych kierunków rozwojowych danych cech. Ustalenie indywidualnych celów dla klienta oraz opisanie ich w programie treningowym.
-
Planowania – praktyczne ujęcie etapu prognozy, czyli dobór odpowiednich metod, ćwiczeń oraz planu pracy których efektem ma być realizacja założonych celów. Dobranie optymalnych metod i ćwiczeń dla klienta oraz napisanie programu treningowego.
-
Realizacji – realizacja trening według ustalonego programu wraz z oceną progresji treningowych ukazujących prawidłowości zmian kierunkowych (etapowych, ustalonych w programie) oraz wprowadzanie ewentualnych modyfikacji w planie treningowym. Ponadto jest to również wykonywanie zadanych testów oraz konsultownie programu.
-
Kontroli wyników – faktyczna ocena osiągniętych rezultatów treningu w stosunku do założonych celów. Analiza osiągniętych wyników.
Realizacja każdego programu treningowego następuje według powyższych etapów działania więcej szczegółów proszę kliknąć – programowanie w:
Powyższy podział programowania jest podziałem umownym, gdyż w praktyce jeden program treningowy może zawierać różne programowania, ale wprowadzenie takiego podziału lepiej obrazuje zmienność hierarchii celów w zależności od sytuacji wyjściowej.