Przygotowanie fizyczne w tenisie – czym jest?
Właściwe przygotowanie fizyczne zawodnika w każdej dyscyplinie sportu odgrywa kluczową rolę w odnoszeniu sukcesów. Natomiast przygotowanie fizyczne, czyli tzw trening ogólno jest właściwym przygotowaniem cech motorycznych zawodnika. Każda dyscyplina sportu posiada specyficzny wzorzec mistrza, czyli hierarchię cech fizycznych, które gwarantują najlepszą dyspozycję zawodnika. Oczywiście wzorzec mistrza jest tylko wytyczną opisującą, jakie cechy są istotne. W praktyce dodatkowo dochodzą jeszcze cechy indywidualne zawodnika, które muszą być uwzględnione w planowaniu właściwego przygotowania fizycznego.
Przygotowanie fizyczne zawodnika – to właściwa rozbudowa cech motorycznych, która uwzględnia specyfikę dyscypliny, cechy indywidualne oraz etap rozwoju zawodnika.
Kiedy rozpocząć przygotowanie fizyczne w tenisie?
Aby odpowiedzieć na to pytanie należy zdać sobie sprawę, że z biologicznego punktu widzenia rozbudowa cech motorycznych to przebudowa komórek, mięśni oraz narządów tak, aby były sprawniejsze. (Zapraszam do artykułu o transformacji włókien mięśniowych, w którym dokładniej zagadnienie przebudowy jest omawiane – https://orma.pl/blog/transformacja-wlokien-miesniowych/). Z tego względu trening ogólnorozwojowy wymaga czasu. Dlatego w procesie rozbudowy cech motorycznych należy uwzględnić etap:
- Podstawowy – okres, w którym rozbudowujemy ogólną sprawność, cechy bazowe, czyli dążymy do ogólnego usprawniania zawodnika – przygotowania wszechstronnej bazy motorycznej. Okres ten jest zazwyczaj pierwszym etapem całego procesu treningowego dla treningu motorycznego. Można przyjąć, że okres ten trwa około 2-4lat, czyli jeśli mamy zawodnika rozpoczynającego przygodę z tenisem w wieku 8lat, to okres ten będzie trwał między 8-12 r.ż. W okresie tym będą dominowały podstawowe formy treningu ogólno. Już od połowy tego etapu można powoli wprowadzać elementy kierunkowe np: właściwe poruszanie się po korcie i inne.
- Ukierunkowany – jest to okres, w którym zmniejszamy ilość podstawowych elementów, na korzyść elementów kierunkowych. Można przyjąć, że właściwa proporcja to stosunek 50:50 lub 60:40 dla elementów kierunkowego przygotowania tenisisty. Okres ten trwa średnio do 16 r.ż. Maksymalnie okres ten może trwać do 18 r.ż.
- Specjalistyczny – to okres, który przypada na wiek dorosły zawodnika, czyli z punktu widzenia sportu okres seniorskiej rywalizacji. Okres ten w zasadzie nie ma granicy końcowej, gdyż trwa nieprzerwalnie do końca kariery. Proporcje ćwiczeń są ściśle zależne od etapu w sezonie, cech indywidualnych, czy docelowego kalendarza startów. Jednakże można przyjąć, że proporcje ćwiczeń są następujące 60:40 lub 70:30 na korzyść elementów specjalistycznych, ale te 40% lub 30% przypada na ćwiczenia ukierunkowane i podstawowe. Ćwiczenia podstawowe muszą stosowane (podstawowe formy ruchu, sprawności), ale ich ilość średnio oscyluje w okolicach 10%.
Jak widać cały proces przygotowania motorycznego wymaga już od samego początku wprowadzenia treningu ogólno jeśli zależny nam na profesjonalnym treningu zawodnika z założeniem, że może grać w przyszłości w turniejach zawodowych. Z tego względu należy trening motoryczny rozpoczynać niemalże równocześnie z treningiem technicznym. Oczywiście początkowo jest to trening bardziej w formie zabawowej (dla najmłodszych) lub podstawowej.
Zapraszam na film, w którym staram się omówić podstawowe założenia treningu motorycznego dla tenisa. Pozdrawiam dr Jacek Świat